Het nieuwe H1N1 griepvirus dat in april 2009 voor het eerst is opgedoken in Mexico, geeft stilaan zijn geheimen prijs. Maar er blijven nog vele onbekenden, zoals bijvoorbeeld het preciese profiel van een eventuele epidemie in Europa. Men verwacht dat meer mensen zullen getroffen worden door de nieuwe griep dan door de klassieke seizoensgriep omdat minder mensen in het verleden immuniteit hebben opgebouwd tegen deze nieuwe griepstam. Ouderen zouden wel een beperkte immuniteit hebben tegen het nieuwe griepvirus. Mensen die geboren zijn vóór 1957 dragen in hun lichaam de herinnering aan de Spaanse griep (H1N1) of een variant daarvan. Hoeveel mensen bij een pandemie zullen besmet worden, is momenteel niet te voorspellen. Bij vorige pandemieën werd 20 tot 35% van de bevolking besmet. In gesloten gemeenschappen en bij familieleden van besmetten lagen de percentages nog hoger. Experts verwachten dat ongeveer 10% van de bevolking op het hoogtepunt van de epidemie ziek kan worden.

Naar een vaccinatiestrategie

De toediening van een vaccin gemaakt op basis van één stam van het pandemisch virus lijkt een goede strategie om bepaalde groepen van de bevolking te beschermen. Bij het ter perse gaan werden de vaccins nog volop getest en beschikten we nog niet over gegevens inzake efficiëntie en veiligheid van de vaccins.
De eerste vaccins zullen in de komende weken in beperkte hoeveelheden op de markt komen. Daarom is het nodig dat de beschikbare vaccins selectief worden ingezet om in eerste instantie de belangrijkste risicogroepen te beschermen, om de verspreiding van de ziekte zo veel mogelijk in te dijken en om essentiële activiteiten van het maatschappelijk leven in stand te houden.

Gezondheidswerkers moeten gevaccineerd worden om henzelf maar ook hun patiënten te beschermen tegen de griep. Dat laatste betreft vooral immuungedeprimeerde patiënten en kinderen beneden 6 maanden. In geval van een epidemie is het ook belangrijk dat het gezondheidspersoneel niet massaal ziek wordt. Daarom raadt de Strategic Advisory Group of Experts (SAGE) on Immunisation van de WHO (24/07/2009) aan om prioritair alle gezondheidswerkers te vaccineren (zie kader 1).

Het huidige pandemische griepvirus verschilt op diverse punten van het virus verantwoordelijk voor de seizoensgriep en ook van vorige pandemische griepvirussen. Daarom zijn ook de risicogroepen niet dezelfde.

Volgens de ECDC (European Center for Disease Control and Prevention) lopen volgende groepen een verhoogd risico op complicaties ingeval van besmetting :
– Personen jonger dan 65 jaar met een chronische aandoening;
– Jonge kinderen (vooral kinderen beneden 2 jaar);
– Zwangere vrouwen.
Oudere personen zijn niet in dit lijstje opgenomen omdat ze minder kans maken om besmet te worden. Maar de ECDC stipt wel aan dat ze in geval van besmetting mogelijk ernstiger complicaties zullen doormaken dan jongeren.

In de Verenigde Staten heeft het CDC (Centers for Disease Control) en het ACIP (Prevention’s Advisory Committee on Immunization Practices) bekend gemaakt welke mensen als eerste in aanmerking komen voor het vaccin tegen de Mexicaanse griep. Wanneer het vaccin beschikbaar komt en nog niet direct in voldoende aantallen beschikbaar is, zullen eerst de risicogroepen worden ingeënt. Dit zijn de mensen met een hoog risico op complicatie, mensen die een zeer hoog risico hebben om in contact te komen met het virus en degenen die kleine kinderen kunnen infecteren.
– Zwangere vrouwen;
– Mensen die samenleven met of zorgen zorgen voor kinderen jonger dan 6 maanden;
– Gezondheids- en ambulancepersoneel in direct contact met patiënten;
– Kinderen tussen de 6 maanden en 4 jaar;
– Kinderen tussen de 5 en 18 jaar met chronische aandoeningen.
Indien voldoende vaccins beschikbaar zijn, wordt ook aanbevolen om prioriteit te geven aan kinderen, gezien ze gemakkelijk besmet worden en de belangrijkste verspreiders zijn van de infectie.

Bij het ter perse gaan van Vaxinfo was nog niet bekend welke groepen bij ons prioritair zullen gevaccineerd worden.
Het Interministeriëeel Commissariaat Influenza zal in de komende weken haar aanbevelingen bekend maken, in functie van de specifieke omstandigheden in ons land en het beschikbaar aantal vaccins. Het stockbeheer van de vaccins zal gebeuren door de overheid volgens nog vast te leggen modaliteiten. De kandidaat H1N1 vaccins worden momenteel in een aantal wetenschappelijke centra getest. Om wat tijd te winnen, verhogen de Ethische Commissies hun vergaderfrequentie, en de recrutering van vrijwilligers loopt nu over een aantal dagen ipv over enkele weken. Voorts wordt dezelfde procedure gevolgd als bij het onderzoeken van andere kandidaatvaccins. Dit betekent concreet dat men tegen eind oktober 2009 resultaten kan verwachten over de veiligheid en antistoffenproductie van de respectieve kandidaatvaccins. Moest de ernst van deze H1N1 griep echter toenemen, dan bestaat er ook een plan B: dit noodplan laat toe om H1N1 vaccins te registreren op basis van kwaliteitsgegevens uit labo-onderzoek, zonder te wachten op het afronden van de gewone vaccintesten. We achten het vandaag niet realistisch dat zo’n plan B wordt geactiveerd maar het is alleszins geruststellend dat we zo’n noodplan achter de hand hebben.
Alle actualiteit in verband met de griep is te vinden op www.influenza.be

Referentie :
Interim guidance: Use of specific pandemic influenza vaccines during the H1N1 2009 pandemic - ECDC augustus 2009. http://ecdc.europa.eu/en/Pages/home.aspx